Mục đích sống của con người

Mục đích bên trong của mỗi người là để tỉnh thức. Còn mục đích bên ngoài chính là mang sự tỉnh thức ấy vào trong đời sống hình tướng.

Ví dụ, nếu một người có được một chút tỉnh thức, họ có thể mang năng lượng tỉnh thức đó để trở thành một vị sư tỉnh thức, một người thầy tỉnh thức, một người truyền cảm hứng tỉnh thức. Họ cũng có thể trở thành người dạy về kinh doanh tỉnh thức, lãnh đạo tỉnh thức, hay xây dựng cộng đồng và tăng đoàn tỉnh thức. Nói cách khác, họ mang chất tỉnh thức của mình vào nhiều khía cạnh của đời sống, khiến cho cuộc hành trình trong thế giới hình tướng trở nên ý nghĩa và vui tươi hơn.

Trên con đường hướng đến giải thoát và giác ngộ hoàn toàn, ta phải trải qua tiến trình đi vào trong thế giới hình tướng, bước qua từng trải nghiệm để thanh lọc thân tâm. Trong từng bước đi đó, mỗi trải nghiệm đều mang một ý nghĩa: vừa là cơ hội để rong chơi, vừa là dịp để có sự trải nghiệm sâu sắc và nuôi dưỡng niềm tin. Vì vậy, mục đích bên trong là quan trọng nhất, sâu sắc nhất, và là mục đích chung của tất cả chúng sinh.

Còn mục đích bên ngoài chính là mang sự tỉnh thức của mình vào thế giới hình tướng. Ở đó, ta có thể trải nghiệm sự phong phú và đa dạng của đời sống. Hôm nay ăn ổi, mai ăn xoài, ngày kia ăn sầu riêng; hôm nay ăn chay, mai lại dùng thực dưỡng; hôm nay ăn rau quả, mai lại thưởng thức salad hay sinh tố. Tất cả những điều đó đều thuộc về thế giới hình tướng.

Thế giới hình tướng luôn phong phú, đa dạng và biến đổi không ngừng. Là một nông dân thì khác, là một vị sư thì khác, làm một chư thiên lại khác. Có khi đi xe đạp, có khi đi xe máy, xe ô tô, hay máy bay — mỗi trải nghiệm đều mở ra một khía cạnh khác của cuộc sống. Chính sự phong phú này giúp ta có thêm cảm nhận, thêm sự thấu hiểu, chứ không phải để ta dính mắc.

Điều quan trọng là ta vẫn có thể chơi trong thế giới hình tướng mà không cực đoan, không bám víu. Trải nghiệm chỉ để biết, để sử dụng, để thấy ra sự thật, chứ không phải để dính mắc. Bởi vì dù đa dạng thế nào, tất cả các pháp hữu vi đều vô thường, bất toại ý và vô ngã.

Trong cùng một kiếp người, có người sống trong khu ổ chuột, có người bên cạnh lại giàu sang phú quý. Có người trông rất bình dân nhưng lại là tỷ phú trong tài khoản, trong khi có người bề ngoài sung túc nhưng thật ra đang ngập trong nợ nần. Tất cả những điều này chỉ cho ta thấy sự phong phú của đời sống, để tâm trí có thể trải nghiệm và nhận ra: tất cả đều vô thường, không có gì đáng để bám chấp.

Trải nghiệm như ăn ngon, ở khách sạn sang trọng, dùng những món ăn đắt đỏ… cũng chỉ là trải nghiệm. Có phước thì được trải nghiệm, nhưng rồi phải thấy rõ: tất cả chỉ sinh lên rồi diệt đi. Khi đã từng đi qua, ta không còn ảo tưởng hay bị lừa dối rằng những thứ đó là tuyệt vời nhất hay đáng để bám víu.

Nói tóm lại, mục đích bên trong là tỉnh thức. Còn mục đích bên ngoài là mang tỉnh thức đó vào thế giới hình tướng, vừa trải nghiệm, vừa học hỏi, vừa tiến dần đến sự giác ngộ hoàn toàn.