Học cách chấp nhận những điều bất như ý

Nếu chúng ta không thật sự hiểu về khổ, chúng ta sẽ không có động lực để tu tập. Khi thấy cuộc sống vẫn đang ổn: sức khỏe tốt, công việc ổn định, gia đình bình an, ta thường nghĩ rằng chẳng có lý do gì để phải thay đổi hay tu hành. Nhưng chỉ khi đối diện với khổ đau, ta mới bắt đầu đặt câu hỏi: khổ từ đâu mà ra?

Thông thường, ta hay nghĩ rằng mình khổ vì người khác, vì hoàn cảnh, vì những điều bên ngoài. Người ta làm mình buồn, công việc gây áp lực, cuộc sống không đúng như ý muốn. Tất cả đều quy về một điểm: “mọi thứ không theo ý tôi”. Khi mong cầu không được đáp ứng, khi người khác không hành xử như ta mong đợi, ta cảm thấy bất mãn.

Nguyên nhân sâu xa chính là ta đặt “ý của tôi” làm trung tâm. Ta tin rằng con cái phải như thế này, chồng hay vợ phải như thế kia, xã hội phải như mình nghĩ. Nhưng sự thật là không ai sinh ra để làm theo ý ta. Ngay cả cha mẹ, khi sinh con, cũng không thể đòi hỏi mọi điều thuận lợi. Mỗi người đều có hoàn cảnh và nghiệp riêng của họ.

Thực chất, khổ không đến từ hoàn cảnh bên ngoài, mà đến từ thái độ “không chấp nhận”. Khi không chấp nhận điều đang xảy ra, tâm ta liền khởi khổ. Ta muốn thay đổi người khác, muốn họ phải như mình nghĩ. Khi họ không thay đổi, ta lại đau khổ thêm. Chính sự không chấp nhận này là gốc rễ khiến ta bất an.

Chấp nhận không có nghĩa là buông xuôi. Đó là nhìn thẳng vào thực tại như nó đang là. Thời tiết có thể xấu, người khác có thể không vừa ý, nhưng thay vì chống cự, ta chọn thái độ bình thản, rồi từ đó tìm cách ứng xử phù hợp. Khi tâm đã chấp nhận, khổ đau không còn khởi lên dễ dàng như trước.

Như vậy, tu tập không nằm ở việc thay đổi người khác hay thay đổi hoàn cảnh. Tu tập chính là thay đổi thái độ của bản thân, học cách chấp nhận những điều bất như ý, và từ đó nuôi dưỡng sự bình an bên trong mình.