Học cách ăn trong chánh niệm

Trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, con người dường như đã quên mất cách thực sự “sống”. Ta chạy theo đủ loại mục tiêu, lo toan đủ thứ công việc, mà quên mất điều căn bản nhất: ăn – một hành động tưởng như đơn giản, nhưng lại là gốc rễ của sức khỏe, cảm xúc và cả tâm hồn. Thật buồn khi phải thừa nhận rằng, nhiều người trong chúng ta không còn biết cách ăn đúng.

Khi không biết ăn, chúng ta khổ. Chúng ta ăn vội, ăn vàng, nhồi nhét như một cái máy không cảm xúc. Ăn không còn là một trải nghiệm, mà trở thành một hành vi vô thức. Ăn nhanh khiến ta ăn nhiều hơn mức cần thiết, nhưng lại không cảm nhận được vị ngon, sự đủ đầy hay lòng biết ơn trong từng miếng ăn. Càng ăn nhiều, ta lại càng thấy mệt. Ăn để no bụng, chứ không phải để nuôi dưỡng cơ thể và nuôi dưỡng sự tỉnh thức.

Ngược lại, khi ta ăn chậm lại, khi ta thở chậm, khi từng thìa cơm được nhai kỹ, tan chảy trong miệng như một loại nước uống tinh khiết – đó là khi cơ thể ta được chữa lành. Trong khoang miệng có các enzyme tiêu hóa – những “công nhân thầm lặng” cần được kích hoạt bằng việc nhai kỹ. Khi ta nhai kỹ, dạ dày và ruột non được nghỉ ngơi, thức ăn dễ dàng hấp thụ, và ta cảm thấy đủ ngay cả khi mới chỉ ăn một phần tám lượng thông thường.

Thế nhưng, xã hội lại dạy chúng ta điều ngược lại. Rằng ăn nhiều là tốt. Rằng phải bồi bổ thật nhiều khi bệnh. Rằng càng đầy đặn càng khỏe mạnh. Và từ đó, bao nhiêu căn bệnh sinh ra chỉ vì một hành vi sai lầm trong ăn uống. Người ta ăn vô tội vạ rồi lại đi chữa bệnh, mà không biết rằng nguyên nhân đến từ chính cách ăn. Dạ dày mệt mỏi, ruột non kiệt quệ, gan thận suy yếu. Cơ thể tích trữ độc tố, chất dinh dưỡng không được hấp thu, mà chỉ trở thành gánh nặng.

Càng đáng suy ngẫm hơn khi những liệu pháp hiện đại lại chỉ ra: ăn ít mới khỏe. Những người mắc ung thư, tiểu đường, tim mạch, mất ngủ… được chữa lành nhờ việc nhịn ăn. Khi cơ thể không phải tiêu hóa nữa, nó sẽ tự quay về trạng thái phục hồi. Nhịn ăn 5 ngày, 7 ngày, thậm chí 10 ngày – đó là khi cơ thể bắt đầu tự chữa lành. Càng ít ăn, cơ thể càng nhẹ nhàng. Và kỳ diệu thay, không tốn tiền, không tốn thuốc, chỉ cần quay lại với sự tiết chế và tỉnh thức.

Chúng ta sai từ đầu – từ việc ăn uống, đến ngủ nghỉ, sinh hoạt và cả cách nuôi dạy con cái. Nhưng khi ta nhận ra điều đó, cũng là lúc ta có thể bắt đầu lại. Tất cả bắt đầu từ một việc đơn giản: học lại cách ăn.

Hãy ăn chậm. Hãy nhai kỹ. Hãy biết ơn từng miếng ăn. Hãy cảm nhận từng luồng hơi thở. Bởi vì trong khoảnh khắc ta ăn đúng, không chỉ cơ thể được nuôi dưỡng mà cả tâm hồn cũng được chữa lành.